Świętowanie rocznicy odzyskania niepodległości stało się w Jedlni tradycją. W tym roku, szczególnym ze względu na panującą pandemię Covid-19, obchody 11 listopada miały nietypowy charakter.
Uroczystość rozpoczęła się od otwarcia stworzonej w ramach projektu „By pamięć trwała” Izby Pamięci im. Księży Tadeusza i Józefa Gackich, jednak ze względu na rygory epidemiczne z ograniczoną liczbą osób. Przecięcia wstęgi dokonali: wójt Gminy Pionki Mirosław Ziółek, nadleśniczy Tomasz Sot z Nadleśnictwa Kozienice w Pionkach, ks. proboszcz Janusz Smerda i prezes Stowarzyszenia JEDLNIA Wojciech Pestka.
Uroczystą mszę w intencji obrońców Ojczyzny w kościele pw. św. Mikołaja, celebrowaną przez ks. kan. Janusza Smerdę poprzedził przygotowany przez Łukasza Kęskę koncert utworów patriotycznych w wykonaniu Orkiestry Dętej „Boni Angeli”. Ważnym punktem uroczystości było uhonorowanie, przez Kapitułę odznaczenia „Angelus Regalis” /królewski anioł/działającą w imieniu Stowarzyszenia „Jedlnia” i parafii pw. św. Mikołaja pani Małgorzaty Brodowskiej, nauczycielki Publicznej Szkoły Podstawowej w Jedlni oraz Wojciecha Boguckiego, lekarza przychodni w Poświętnym.
W trakcie uroczystości Danuta Szegda-Pestka wyjaśniła powody przyświecające powołaniu Izby Pamięci w Jedlni pełniącej funkcję regionalnego muzeum. Gromadzi ona obiekty o różnorodnej wartości materialnej jednak najważniejszą jest ich wartość historyczna. Wiele muzeów w Polsce pragnęłoby mieć w swoich zbiorach unikalne wydania „Pamiętnika Religijno-Moralnego”, pisma wydawanego w Warszawie, w którym ks. Józef Gacki publikował w latach 1842 - 1860 artykuły historyczne z opisami min.: Jedlińska, Odechówa, Jedlni, Kozienic, Magnuszewa, Wsoli, Brzozy, Iłży, Radomia, czy jedno z pierwszych wydanych drukiem w Krakowie w 1867 roku tłumaczeń „Kronik” Jana Długosza. Szczególnie cenne są zachowane księgi parafialne: „Księga Ślubów” obejmująca okres od stycznia 1695 do 22 listopada 1795, „Księga Chrztów” czy „Akta Zejścia”, w których zachował się wpis ks. Józefa Gackiego o pochówku siedemnastu bezimiennych powstańców z oddziału Jankowskiego poległych w potyczce pod Jascami 20 kwietnia 1863 roku.
Ekspozycja obejmuje także znalezione podczas budowy boiska sportowego zabytkowe przedmioty – od średniowiecznej grzechotki, przez monety, które, mimo iż nie mają dużej wartości pieniężnej, to jednak są nieocenionym źródłem wiedzy o tym jak żyli nasi przodkowie. Wśród znalezisk są między innymi „Siekance" - denary jagiellońskie z czasów panowania króla Władysława III Warneńczyka (1434-1444) i/lub Kazimierza IV Jagiellończyka (1447-1492), datowany na lata 1501- 1506 srebrny półgrosz koronny Aleksandra Jagiellończyka (ur. 5 sierpnia 4464— roku-w Krakowie, od 1492 roku wielki książę litewski, od 1501 roku król Polski, zm. 19 sierpnia 1506 roku w Wilnie).
Nie brakuje też szelągów Jana Kazimierza – popularnie nazywanych boratynkami (powiedzenia: Nie jesteś wart złamanego szeląga, Znać kogoś jak zły szeląg) – pozbawionych wartości miedzianych monet, bo wobec zapaści gospodarczej wywołanej „potopem szwedzkim”, bitych w ogromnych ilościach (ok. 1, 8 miliarda), aby ratować finanse państwa. Swoje miejsce mają znalezione podczas budowy carskie kopiejki i guziki, zainteresowanie budzi naparstek miedziany (prawdopodobnie z XVII w).
Ozdobą ekspozycji jest mający duże znaczenie dla historii regionu XVIII w. barokowy ornat złotolity uszyty z pasa słuckiego żałobnego czy pacyfikały - krzyże z relikwiami podawane wiernym do ucałowania oraz rokokowa drewniana rzeźba Jana Nepomucena (koniec XVIII) z kapliczki przy moście.
Wartość tego projektu polega na zebraniu wszystkich zabytków w jednym miejscu, wydatowaniu i udostępnieniu mieszkańcom do zwiedzania. Izba otrzymała imię księży Tadeusza i Józefa Gackich, zasłużonych dla regionu proboszczów Jedlni pochowanych na cmentarzu starym.
11 listopada jest dobrym dniem – powiedziała Danuta Szegda-Pestka - by odsłonić kolejną kartę historii Jedlni i jej okolic. Tak bowiem, jak proces odbudowy niezależności Polski nie został wdrożony w ciągu jednego dnia, a składał się z serii wielu wydarzeń, tak i rozpoczęta w 2007 roku działalność Stowarzyszenia JEDLNIA buduje pamięć historyczną naszego regionu korzystając ze wsparcia finansowego Urzędu Gminy Pionki, Nadleśnictwa Kozienice w Pionkach i parafii pw. św. Mikołaja w Jedlni.
Na zakończenie Anna Winiarska krótko przypomniała życiorysy i zasługi księży Tadeusza i Józefa Gackich, których imię nosi Izba Pamięci.
Wszyscy uczestnicy uroczystości otrzymali wydane w ramach projektu foldery (w opracowaniu Wawrzyńca Pestki) z opisami i zdjęciami zgromadzonych eksponatów.
Po wszystkich obchodach z okazji 11 listopada przedstawiciel Rady Gminy Pionki Piotr Gębczyk i przedstawiciel Stowarzyszenia Jedlnia Wiesław Jaroszek złożyli kwiaty i zapalił znicze na na grobie Junaków i grobie ks. Józefa Gackigo.
autor tekstu. Danuta Szegda-Pestka